Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete: Psikiyatrik Bozukluklarla İlişkili Klinik Bulgular
Özet Görüntüleme: 19
/ 
PDF İndirme: 7
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15709561Anahtar Kelimeler:
Anksiyete, depresyon, multipl skleroz, psikiyatrik bozukluklar, sinir sistemiÖzet
Multiple Skleroz (MS), merkezi sinir sisteminin demiyelinizasyonu ile karakterize, kronik ve progresif bir nörolojik hastalıktır. Hem fiziksel hem de psikolojik açıdan hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen MS, sadece motor ve duyusal fonksiyonları değil, aynı zamanda psikiyatrik sağlığı da olumsuz şekilde etkileyebilir. Depresyon ve anksiyete, MS hastaları arasında yaygın olarak görülen ve hastalığın seyrini önemli ölçüde etkileyen psikiyatrik bozukluklardır. Çalışmalar, MS hastalarında depresyon prevalansının %30-50 arasında değiştiğini ve anksiyetenin %25-30 oranında gözlemlendiğini ortaya koymaktadır. MS’in patofizyolojisi, bağışıklık sisteminin sinir hücrelerine zarar vererek miyelin kılıfını tahrip etmesiyle ilişkilidir. Bu, merkezi sinir sistemi üzerinde önemli etkiler yaratırken, beyin bölgelerinde işlevsel bozukluklara neden olabilir.
Depresyon, MS hastalarında en yaygın psikiyatrik bozukluklardan biridir ve hastaların %30-50’sinde gözlemlenmektedir. Depresyonun, MS hastalarındaki semptomları daha da kötüleştirdiği, hastaların tedaviye uyumlarını azalttığı ve genel iyilik hallerini bozduğu bilinmektedir. MS’in depresyonla ilişkisi, yalnızca biyolojik faktörlerle değil, psikososyal faktörlerle de bağlantılıdır. Özellikle, MS’in ilerleyişi ve hastaların geleceğe yönelik belirsizlikleri, depresif semptomları şiddetlendirebilir.
Anksiyete, MS hastalarında depresyondan sonra en yaygın görülen psikiyatrik bozukluktur ve genellikle depresyonla birlikte görülür. MS hastalarındaki anksiyetenin sıklığı, hastaların yaşam kalitesini doğrudan etkileyebilir. Anksiyetenin ortaya çıkmasında MS’in sinir hücrelerine verdiği hasarın yanı sıra hastaların sosyal yaşamlarındaki değişiklikler ve geleceğe dair belirsizlik de önemli bir rol oynar. MS hastalarındaki anksiyete, genellikle endişe, huzursuzluk, kas gerginliği ve uyku bozuklukları şeklinde kendini gösterir. Bu semptomlar, hastaların günlük yaşamlarını önemli ölçüde zorlaştırabilir ve tedavi sürecine olumsuz etkilerde bulunabilir. Bu nedenle, MS hastalarının tedavisinde psikiyatrik bozuklukların da göz önünde bulundurulması, tedavi sürecinin etkinliği açısından büyük önem taşır.
MS hastalarında depresyon ve anksiyeteyi etkili bir şekilde tedavi edebilir. Bazı çalışmalarda, bu ilaçların MS hastalarında ruh hali değişikliklerini olumlu yönde etkilediği bulunmuştur. Bunun yanı sıra, psikoterapi, özellikle bilişsel davranışçı terapi, MS hastalarında depresyon ve anksiyetenin yönetilmesinde önemli bir tedavi aracı olarak kullanılmaktadır. Sonuç olarak, depresyon ve anksiyete, MS hastalarının tedavi süreçlerini ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde etkileyen psikiyatrik bozukluklardır. MS’in nörolojik etkileri ile birleşen bu psikiyatrik semptomlar, hastaların tedaviye uyumunu zorlaştırabilir ve hastalığın seyrini olumsuz yönde etkileyebilir. MS tedavisinde, depresyon ve anksiyetenin erken tanınması ve tedavi edilmesi, hastaların genel iyilik hallerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Bu araştırma, MS hastalarında depresyon ve anksiyeteye dair kapsamlı bir inceleme sunarak, psikiyatrik bozuklukların tedavi edilmesi gerektiği konusundaki farkındalığı artırmayı hedeflemektedir. Ayrıca, psikolojik semptomların tedavisinde daha etkili yöntemlerin geliştirilmesine yönelik önemli bilgiler sağlayarak, MS hastalarının genel iyilik hallerinin iyileştirilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Referanslar
Ascherio, A., & Munger, K. L. (2007). Environmental risk factors for multiple sclerosis. The Lancet Neurology, 6(7), 626-638. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(07)70132-2
Ayache, S. S., & Chalah, M. A. (2017). Fatigue in multiple sclerosis – Insights into evaluation and management. Neurophysiologie Clinique, 47(2), 139–171. https://doi.org/10.1016/j.neucli.2017.03.003
Beier, M., et al. (2017). The Effectiveness of Cognitive Behavioral Therapy in Reducing Symptoms of Depression and Anxiety in Multiple Sclerosis Patients. Multiple Sclerosis Journal, 23(2), 235-245.
Barin, L., Salmen, A., et al. (2018). The disease burden of Multiple Sclerosis from the individual and societal perspective: An observational study. Health and Quality of Life Outcomes, 16, 135. https://doi.org/10.1186/s12955-018-0953-y
Bishop, M., & Rumrill, P. D. (2015). Multiple sclerosis: Etiology, symptoms, incidence and prevalence, and implications for community living and employment. Work, 52(4), 725–734.
Benedict, R. H., et al. (2020). Depression in Multiple Sclerosis: A Comprehensive Review. Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences, 32(2), 119-129.
Brown, L. A. B., et al. (2021). Anxiety in Multiple Sclerosis: Impact on Quality of Life and Disease Management. Multiple Sclerosis Journal, 27(6), 808-816.
Cao, L., et al. (2019). The Relationship Between Depression and Anxiety in Multiple Sclerosis: A Meta-Analysis. Journal of Clinical Neuroscience, 63, 132-138.
Christogianni, A., Bibb, R., Davis, S. L., et al. (2018). Temperature sensitivity in multiple sclerosis: An overview of its impact on symptomatology and daily life. Journal of Neurology, 265(6), 1327–1335.
Compston, A. (2005). The story of multiple sclerosis. In Brain, 128(Pt 1), 1–13.
Confavreux, C., & Vukusic, S. (2006). Natural history of multiple sclerosis: A unifying concept. Brain, 129(Pt 3), 606–616.
Correale, J., & Villa, A. (2007). The neuroprotective role of inflammation in nervous system injuries. Journal of Neurology, 254(3), iii47–iii60.
Cramer, H., Lauche, R., et al. (2016). Yoga for people with multiple sclerosis: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE, 11(11), e0159642.
Cusi, D., et al. (2021). Managing Depression in Multiple Sclerosis: Treatment Approaches and Strategies. Neurology and Therapy, 10(1), 125-136.
Davis, S. L., Wilson, T. E., et al. (2018). Heat sensitivity and autonomic dysfunction in multiple sclerosis. Autonomic Neuroscience, 209, 59–65.
Dendrou, C. A., Fugger, L., & Friese, M. A. (2015). Immunopathology of multiple sclerosis. Nature Reviews Immunology, 15(9), 545–558.
DeLuca, J., Chiaravalloti, N. D., & Sandroff, B. M. (2020). Cognitive impairment in multiple sclerosis: Clinical management, MRI, and therapeutic avenues. The Lancet Neurology, 19(10), 860–871.
Doğan, D., Aydoğdu, A., & Gündoğdu, K. (2023). Multiple sklerozda güncel tedavi yaklaşımları. Klinik Nöroloji Dergisi, 26(1), 35–42.
Efendi, S., & Bünül, M. (2020). Multiple skleroz tanı ve tedavi süreci üzerine güncel yaklaşımlar. Güncel Nöroloji Araştırmaları Dergisi, 8(2), 98–105.
Filippi, M., et al. (2018). The Role of MRI in Assessing the Impact of Multiple Sclerosis. Journal of Neurology, 265(3), 391-407.
Ghasemi, N., Razavi, S., & Nikzad, E. (2017). Multiple sclerosis: Pathogenesis, symptoms, diagnoses and cell-based therapy. Cell Journal, 19(1), 1–10.
Giovannoni, G., & Ebers, G. (2007). Multiple sclerosis: The environment and causation. Current Opinion in Neurology, 20(3), 261–268.
Goldenberg, M. M. (2012). Multiple sclerosis review. Pharmacy and Therapeutics, 37(3), 175–184.
Hoang, P., Gandevia, S. C., & Herbert, R. D. (2014). Strength training improves strength and walking performance in people with multiple sclerosis: A randomized controlled trial. Multiple Sclerosis Journal, 20(5), 654–662.
Holloway, R. G., et al. (2020). The Relationship Between Depression and Anxiety and Disease Activity in Multiple Sclerosis. Journal of Clinical Psychiatry, 81(4), e1-e8.
Jackson, K., Sisto, S., et al. (1995). Walking, balance, and functional mobility in multiple sclerosis. Physical Therapy, 75(3), 245–252.
Kalron, A., Dolev, M., & Menascu, S. (2017). The effect of Pilates intervention on balance and mobility in ambulatory people with multiple sclerosis: A randomized controlled trial. Multiple Sclerosis International, 2017, 9121437.
Kamogawa, K., & Okuda, D. T. (2015). Multiple sclerosis: A neuroanatomical perspective. Practical Neurology, 15(3), 186–195.
Katırcı Kırmacı, M., Özkan, B., & Kara, B. (2021). Egzersizin multiple skleroz hastalarında yorgunluk ve denge üzerine etkisi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 32(3), 195–202.
Krupp, L. B., et al. (2018). Fatigue and Depression in Multiple Sclerosis. Current Neurology and Neuroscience Reports, 18(10), 58-65.
Mazumder, R., Siddiqui, M. A., et al. (2014). Balance dysfunction in people with multiple sclerosis. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 95(5), 944–951.
Marrie, R. A., et al. (2021). The Impact of Depression and Anxiety in Multiple Sclerosis: A Review of the Literature and Clinical Management. Neurology, 96(5), 191-198.
Miller, A. (2019). Multiple Sclerosis: Advances in Diagnosis and Treatment. The Lancet, 394(10206), 161-173.
Mills, E. A., et al. (2019). Long-Term Impact of Depression and Anxiety on Functional Recovery in Multiple Sclerosis. Journal of Neurology, 266(7), 1841-1847.
Miller, D. H., Chard, D. T., & Ciccarelli, O. (2012). Clinically isolated syndromes. The Lancet Neurology, 11(2), 157–169.
Montalban, X., Gold, R., Thompson, A. J., et al. (2018). ECTRIMS/EAN guideline on the pharmacological treatment of people with multiple sclerosis. European Journal of Neurology, 25(2), 215–237.
Motl, R. W., Pilutti, L. A., et al. (2015). Detraining effects in persons with multiple sclerosis. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 96(1), 147–153.
Mutluay, F. H. (2006). Egzersizin multiple sklerozlu bireylerde fiziksel ve psikolojik etkileri. Fizyoterapi Bilimleri Dergisi, 18(2), 90–98.
Nielsen, N. M., Jørgensen, K. T., et al. (2005). Socioeconomic factors in multiple sclerosis. Neurology, 65(6), 998–1001.
Okuda, D. T., et al. (2009). Incidental MRI anomalies suggestive of multiple sclerosis: The radiologically isolated syndrome. Neurology, 72(9), 800–805.
Özkan, B., & Ünlüer, N. (2022). Relapsing remitting multiple sklerozlu hastalarda denge, yorgunluk ve core kas gücüne yönelik egzersizlerin etkisi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 33(2), 80–89.
Patten, S. B., et al. (2017). Depression in Multiple Sclerosis: A Review of the Literature. Multiple Sclerosis Journal, 23(5), 567-574.
Patti, F., et al. (2018). Multiple Sclerosis and Depression: The Role of Cognitive Dysfunction and Fatigue. Neuropsychology Review, 28(1), 45-52.
Sadovnick, A. D., et al. (2019). The Role of Environmental and Genetic Factors in the Development of Multiple Sclerosis. Journal of Neuroimmunology, 337, 45-52.
Sicotte, N. L., et al. (2016). Psychiatric Morbidity in Multiple Sclerosis: A Review. Current Opinion in Neurology, 29(3), 243-248.
Simpson, D. M., et al. (2020). Psychosocial Interventions for Multiple Sclerosis: An Overview of Systematic Reviews. Multiple Sclerosis and Related Disorders, 45, 102309.
Thompson, A. J., et al. (2020). Multiple Sclerosis: Diagnosis and Management. The Lancet, 396(10248), 1456-1467.
Treadaway, K. H., et al. (2018). The Impact of Depression and Anxiety on Health-Related Quality of Life in Multiple Sclerosis. Multiple Sclerosis and Related Disorders, 23, 31-37.
Ziemssen, T., et al. (2021). Comprehensive Care in Multiple Sclerosis: Managing Psychiatric Co-Morbidities. European Neurology Review, 16(2), 103-110.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ASES INTERNATIONAL JOURNAL OF HEALTH AND SPORTS SCIENCES (ISSN: 3023-5723)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 