OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARDA BESİN DESTEKLERİNİN ROLÜ

Özet

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), çocuğun bilişsel işlevlerinin bozulmasıyla karakterize
olan, prevalansı son yıllarda sürekli artan nörogelişimsel bozukluktur.  Hastalığın gelişimini
hem genetik hem de çevresel faktörlerin etkileyebileceği düşünülmektedir. Çevresel faktörler
grubunda beslenme, OSB gelişiminde kritik bir rol oynamaktadır. Otizm spektrum bozukluğu
olan bireyler, besin seçiciliği, besinlerin sindirimi ve emilimindeki sıkıntılar nedeniyle
beslenmelerinde ciddi sorunlar yaşarlar. Bu nedenle otizmli çocukların beslenme kalitesi
sağlıklı çocuklara göre daha düşüktür. Otizmli çocukların genel olarak besin değeri düşük,
enerji açısından yoğun gıdaları tercih etmeleri; metabolizmalarını değiştirerek oksidatif
radikallerin birikmesine yol açmakta zihinsel ve fiziksel olarak olumsuz etkilenmelerine
neden olmaktadır. Son zamanlarda yapılan araştırmalar, OSB semptomlarını kontrol etmede
veya azaltmada, otizmli çocukların yaşam kalitelerini arttırmada beslenme müdahalelerinin
önemini vurgulamaktadır. Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda, artmış oksidatif
stres,metilasyon yolu yetersizliği, mitokondriyal bozukluklar,sülfat eksikliği ve lityum
eksikliği olmak üzere çeşitli metabolik sorunlar nedeniyle besin takviyesine olan ihtiyaç
artmaktadır bu nedenle besin destekleri otizmde yaygın olarak
kullanılmaktadır.Araştırmalar, otizm spektrum bozukluğu olan çocukların hastalığın
ilerlemesinden ve semptomların sınıflandırılmasından bağımsız olarak farklı şekilde
beslendiğini göstermiştir. Birçoğunda diyet değişiklikleri ve farklı yeme düzenleri gösteren
yeme bozuklukları vardır. Besin desteklerinin ve belirli diyetlerin OSB'li çocuklarda
gastrointestinal semptomları ve nörolojik bozuklukları potansiyel olarak değiştirip
değiştiremeyeceği belirsizliğini korumaktadır. Sunulan sonuçlar daha fazla araştırmanın
yolunu açmaktadır ve OSB'nin daha iyi anlaşılmasının etkili beslenme stratejilerinin
geliştirilmesini sağlayacağına dair umut vermektedir. Son zamanlarda yapılan çalışmalar da
besin desteklerinin OSB semptomlarını kontrol etmede veya azaltmada yararlı olduğunu
göstermektedir. Bu besin desteklerinden bazıları B-6 vitamini ve magnezyum, B-12 vitamini,
C vitamini, A vitamini, omega-3, probiyotik ve deve sütü takviyesidir. Besin desteklerinin
terapötik kanıtları çok yeni olsa da OSB semptomlarını hafifletmek, yaşam kalitesini
arttırmak ve gelecekteki tedavileri planlamak için umut vericidir.