Yapay Zeka Destekli Bilişsel Davranışçı Terapi ile Depresyon Tedavisi
Özet Görüntüleme: 21
/ 
PDF İndirme: 7
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15709773Anahtar Kelimeler:
Bilişsel davranışçı terapi, Depresyon, Yapay zekaÖzet
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bireylerin olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeye yönelik bir psikoterapi yöntemidir. BDT insanların düşüncelerinin, duygularının ve davranışlarının birbirini nasıl etkilediğini anlamalarına yardımcı olur. BDT, olumsuz otomatik düşünceleri tanıyıp daha sağlıklı ve gerçekçi düşüncelerle değiştirmeyi amaçlar. Ayrıca, zararlı davranışları değiştirmek için davranışsal müdahaleler de içerir. Kısa süreli ve yapılandırılmış bir terapi olan BDT, genellikle depresyon, kaygı, stres gibi çeşitli psikolojik sorunların tedavisinde etkili bir yöntemdir.
Depresyon, kişinin ruh halinin uzun süre boyunca düşük olduğu, enerji ve ilgi kaybı yaşadığı, düşünme ve günlük aktivitelerde zorlanma gibi belirtilerle kendini gösteren bir psikolojik rahatsızlıktır. Depresyonun belirtileri arasında üzüntü, umutsuzluk, kendine güvensizlik, uyku sorunları, iştah değişiklikleri ve konsantrasyon güçlükleri yer alır. Fiziksel belirtiler de görülebilir.
Bu çalışma depresyon tedavisinde yapay zekanın kullanımı ve bu kullanımın bilişsel davranışçı terapi (BDT) ile uyumu üzerine bir inceleme sunmaktadır. Depresyon tedavisinde geleneksel yöntemlerin yanı sıra yapay zekanın sunduğu seçenekleri ele almaktadır. Özellikle, BDT'nin temel ilkeleri doğrultusunda, yapay zekanın terapötik süreçlerde nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceği üzerinde durulmuştur.
Makale, yapay zekanın depresyon tedavisinde kullanılması ile ilgili literatürdeki mevcut gelişmeleri inceleyerek, bu teknolojinin psikoterapi süreçlerine uyumunun hem fırsatlar hem de zorluklar içerdiğine vurgu yapmaktadır.Sonuç olarak, makale, depresyon tedavisinde yapay zekanın BDT ile birleşimini ortaya koymaktadır.
Referanslar
Akgün, N., Kongur, A., & Emen, T. (2024). Bilişsel Davranişçi Terapide Yapay Zekanin Kullanimi: Sistematik Derleme. X. Uluslararasi Turkcess Eğitim Ve Sosyal Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabi, 142.
Bennett, C. C. & Doub, T. W. (2016). Expert systems in mental health care: AI applications in decision-ma king and consultation. In D. D. Luxton (Ed.), Artificial intelligence in behavioral and mental health care (ss. 27–51). Elsevier Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-420248-1.00002-7.
Çiftçi, H., Yıldız, E., & Mercanlıgil, S. M. (2008). Depresyon ve beslenme tedavisi. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 28(3), 369-377.
Demiralp, M., & Oflaz, F. (2007). Bilişsel-davranışçı terapi teknikleri ve psikiyatri hemşireliği uygulaması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8(2), 132-139.
Ediboğlu, G. O. (2023). Yapay zekanın insan zekasına psikoterapötik yaklaşımı. Çukurova Tıp Öğrenci Dergisi, 3(1), 12-18.
Erden, B. F. (2024). Yapay Zekâ Alanindaki Gelişmeler Ve Psikofarmakolojiye Yapacaği Muhtemel Katkilar. Yapay Zekâ Ve Psikofarmakolojide Deneysel Modeller: Teoriden Pratiğe.
Fitzpatrick, K. K., Darcy, A. & Vierhile, M. (2017). Delivering cognitive behavior therapy to young adults with symptoms of depression and anxiety using a fully automated conversational agent (Woebot): A randomized controlled trial. JMIR Mental Health, 4(2)- 19
Gültekin, M. (2022). Yapay Zekânın Ruh Sağlığı Hizmetlerinde Kullanımına İlişkin Fırsatlar ve Sorunlar. İnsan ve Toplum, 12(3), 121-158.
Jiang, Y., Li, X., Luo, H., Yin, S., & Kaynak, O. (2022). Quo vadis artificial intelligence?. Discover Artificial Intelligence, 2(1), 4.
Kırımça, K. C. (2022). Sınav günü duygudurumun akademik başarı ile ilişkisi .(Master’s thesis, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
Moorey, S. (2010). Cognitive behaviour therapy and psychoanalysis. In A. Lemma & M. Patrick (Eds.), Off the couch: Contemporary psychoanalytic applications (pp. 194– 211). Routledge/Taylor & Francis Group.
Örsel, S. (2004). Depresyonda tedavi: Genel ilkeler ve kullanılan antidepresan ilaçlar. Klinik Psikiyatri, 4, 17-24.
Özcan, Ö., & Çelik, G. G. (2017). Bilişsel davranışçı terapi. Türkiye Klinikleri, 3(2), 115-120.
Posthumus, S. N. M.(2023). Attitudes of Cognitive Behavioral Therapy Clinicians towards the adjunct Implementation of Artificial Intelligence into Psychotherapy. (Master’s thesis, stockholms üniversited).
Sargın, M., Sargın, A.E. (2015). “Yaşamaya Değer Bir Hayat” İçin: Diyalektik Davranışçı Terapinin Gelişimi ve Temel İlkeleri. Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics, 8(2), 64-70
Topaloğlu, M. (2024). Bölüm 4 Psikiyatride Yapay Zekâ. Mühendislik Alanında Uluslararası Araştırmalar XIII, 51.
Türkçapar, M.H. (2018). Bilişsel davranışçı terapi temel ilkeler ve uygulama. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
Ülker, S. V., & Akkan, G. (2023). Ruh Sağliği Hizmetlerinde Yapay Zeka Uygulamalari Ve İlişkili Teknolojiler. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 242-263. https://doi.org/10.58620/fbujoss.1368922
World Health Organization (2019). Depression adresinden 5 aralık 2024 tarihinde alınmıştır.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ASES INTERNATIONAL JOURNAL OF HEALTH AND SPORTS SCIENCES (ISSN: 3023-5723)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 