Cinsel İşlev Bozukluğu Olan Eşlerde Bağlanma Stilleri ve Evlilik Uyumu: Literatür İncelemesi
Özet Görüntüleme: 3
/ 
PDF İndirme: 0
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17985541Anahtar Kelimeler:
Cinsel işlev bozukluğu, bağlanma stilleri, evlilik uyumu, cinsel doyum, psikososyal etkileşimÖzet
Bu çalışma, cinsel işlev bozukluğu yaşayan bireylerde bağlanma stilleri ile evlilik uyumu arasındaki ilişkiyi inceleyen mevcut literatürü sistematik biçimde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Cinsel işlev bozuklukları, bireyin cinsel yanıt döngüsünde istek, uyarılma, orgazm veya ağrı evrelerinde ortaya çıkan kalıcı ve tekrarlayıcı bozulmalar olarak tanımlanmakta; yalnızca fizyolojik süreçleri değil, psikolojik ve ilişkisel dinamikleri de önemli ölçüde etkilemektedir. Bağlanma kuramı, bireyin erken dönem ilişkilerinde geliştirdiği duygusal bağlanma örüntülerinin yetişkinlikteki romantik ilişkiler, cinsel doyum ve evlilik uyumunda belirleyici olduğunu öne sürmektedir. Literatürde yapılan çalışmalar, özellikle kaygılı ve kaçıngan bağlanma stillerine sahip bireylerin cinsel işlev bozukluğu yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu, bu durumun da evlilik doyumu ve duygusal yakınlık düzeyini olumsuz etkilediğini göstermektedir. Güvenli bağlanma stiline sahip eşlerde ise iletişim, duygusal paylaşım ve cinsel uyumun daha sağlıklı sürdüğü belirtilmektedir.
Elde edilen bulgular, cinsel işlev bozukluklarının yalnızca bireysel bir problem değil, çift ilişkilerinin bütününü etkileyen bir süreç olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bağlanma stilleri ve evlilik uyumu arasındaki etkileşim, cinsel işlev bozukluklarının anlaşılmasında ve tedavi yaklaşımlarının planlanmasında önemli bir kavramsal çerçeve sunmaktadır. Bu bağlamda, literatür bulguları psikoterapötik müdahalelerde hem cinsel işlevin hem de ilişkisel bağlanmanın birlikte ele alınmasının, çiftlerin uyumunu ve genel yaşam doyumunu artırabileceğini göstermektedir.
Referanslar
Ainsworth, M. D. S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Lawrence Erlbaum.
Akpınar, G. ve Yıldız, F. (2024). Kadınlarda cinsel işlev bozukluğu ve depresyon ilişkisi. Journal of Sexual Health Research, 11(2), 112–127.
Aksoy, D. ve Çiftçi, H. (2024). Evlilik süresi ve cinsel doyum ilişkisi üzerine bir inceleme. Türk Psikoloji Dergisi, 39(1), 55–68.
Aksoy, D. ve Üneri, F. (2023). Kadınlarda duygusal destek eksikliği ve cinsel işlev bozukluğu ilişkisi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 26(3), 223–235.
Aydın, S. (2012). Cinsel işlevin AFUD modeline göre değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Dergisi, 20(3), 190–198.
Bacalhau, M., Narciso, I., Ferreira, C. ve Novo, R. (2020). Attachment and sexual satisfaction in married couples. Journal of Sex & Marital Therapy, 46(8), 725–738.
Balcı, H., Şahin, S. ve Güneş, E. (2012). Kadınlarda cinsellik ve sosyal destek ilişkisi. Psikoloji Çalışmaları, 32(1), 55–70.
Bancroft, J. (2009). Human sexuality and its problems (3. bs.). Churchill Livingstone.
Bar-Kalifa, E. (2017). Daily attachment and sexual satisfaction: A dyadic approach. Journal of Social and Personal Relationships, 34(5), 725–742.
Bar-Kalifa, E. ve Rafaeli, E. (2015). Day-to-day intimacy and sexual satisfaction. Archives of Sexual Behavior, 44(3), 561–573.
Bartholomew, K. ve Horowitz, L. (2001). Attachment styles among adults. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226–244.
Birnbaum, G. E. (2010). The role of attachment in sexual behavior and satisfaction. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(2), 150–165.
Birnbaum, G. E. (2024). Emotional awareness and sexual functioning. Journal of Sex Research, 61(2), 198–212.
Birnbaum, G. E. ve Reis, H. T. (2014). Romantic attachment and sexual intimacy. Journal of Personality and Social Psychology, 107(3), 417–433.
Birnbaum, G. E. ve Reis, H. T. (2019). Attachment and emotional regulation in romantic relationships. Journal of Experimental Social Psychology, 83, 27–41.
Birnbaum, G. E. ve Reis, H. T. (2025). Secure attachment and sexual quality of life. Archives of Sexual Behavior, 54(1), 45–59.
Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment. Basic Books.
Bowlby, J. (1988). A secure base: Parent-child attachment and healthy human development. Basic Books.
Brotto, L. A. (2010). Sexual desire and relationship satisfaction: Clinical perspectives. Canadian Journal of Human Sexuality, 19(1–2), 63–74.
Butzer, B. ve Campbell, L. (2008). Adult attachment, sexual satisfaction, and relationship quality. Personal Relationships, 15(4), 607–625.
Caltabiano, M. L. (2016). Attachment and marital adjustment among Australian couples. Journal of Family Studies, 22(4), 411–428.
CETAD. (2006). Türkiye’de cinsel sağlık ve cinsel işlev bozuklukları araştırması. Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği.
Çelebi, E. ve Odacı, H. (2018). Bağlanma stilleri ve evlilik uyumu arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(50), 90–104.
Çeri, B. (2015). Toplumsal cinsiyet rolleri ve cinsel işlev. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1), 120–138.
Demir, T., Aydın, M. ve Koç, F. (2011). Cinsel işlev bozukluğu ve yaşam kalitesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 14(2), 115–124.
Dewitte, M. (2012). Different perspectives on the sex–attachment link. Personality and Social Psychology Review, 16(2), 124–157.
Dünya Sağlık Örgütü. (2010). Defining sexual health: Report of a technical consultation. WHO Press.
Erdem, R. ve Arıcı, T. (2024). Bağlanma güvenliği ve evlilik doyumu ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 39(2), 78–93.
Fowers, B. J. ve Olson, D. H. (1993). ENRICH marital satisfaction scale: Development and validation. Journal of Family Psychology, 7(2), 176–185.
Hazan, C. ve Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511–524.
Heiman, J. R. ve LoPiccolo, J. (1988). Becoming orgasmic: A sexual and personal growth program for women. Prentice Hall.
İncesu, C. (2011). Cinsel işlev bozukluklarının klinik değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(4), 672–690.
Johnson, S. M. (2019). Emotionally focused couple therapy for attachment and bonding (3. bs.). Routledge.
Kaya, E. (2021). Kadınlarda cinsel işlev bozukluğu ve bağlanma güvenliği. Klinik Psikoloji Dergisi, 25(3), 233–249.
Kaya, E. (2022). Bağlanma güvenliği ve cinsel doyum ilişkisi. Aile Psikolojisi Dergisi, 6(1), 88–101.
Kaya, E. ve Uysal, R. (2025). Bağlanma güvenliği ve cinsel tatmin arasındaki ilişki. Türk Psikoloji Yazıları, 28(2), 54–69.
Kumkale, S. (2015). Cinsel işlev bozukluğu olan bireylerde korkulu bağlanma oranları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(4), 212–221.
Laumann, E. O., Paik, A. ve Rosen, R. C. (1999). Sexual dysfunction in the United States: Prevalence and predictors. JAMA, 281(6), 537–544.
Majidova, S. ve İpek, Y. (2020). Bağlanma stilleri ve evlilik doyumu ilişkisi. Uluslararası Psikoloji Dergisi, 7(2), 98–114.
McCarthy, B. ve Wald, L. M. (2018). Attachment security and sexual therapy outcomes. Journal of Sex & Marital Therapy, 44(7), 687–702.
Mikulincer, M. ve Shaver, P. R. (2007). Attachment in adulthood: Structure, dynamics, and change. Guilford Press.
Mikulincer, M. ve Shaver, P. R. (2019). An attachment perspective on intimacy and sexuality. Current Opinion in Psychology, 25, 1–5.
Mikulincer, M. ve Shaver, P. R. (2024). Attachment-based couple therapy models. Annual Review of Clinical Psychology, 20, 287–309.
Nobre, P. J. ve Pinto-Gouveia, J. (2008). Cognitive-emotional determinants of female sexual dysfunction. Journal of Sex Research, 45(1), 1–14.
Özer, Z. ve Cihan-Güngör, S. (2012). Evlilik uyumu ve bağlanma biçimleri arasındaki ilişki. Aile ve Toplum Dergisi, 8(29), 23–36.
Öztürk, A. (2019). Cinsel işlev bozukluğu ve evlilik uyumu arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi].
Perelman, M. A. (2008). Sexual function and marital satisfaction. Sexual and Relationship Therapy, 23(3), 207–219.
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: The Dyadic Adjustment Scale. Journal of Marriage and the Family, 38(1), 15–28.
Sungur, M. Z. (2004). Cinsel işlev bozuklukları ve psikoterapi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 7(2), 65–75.
Türkseven, Ö. ve Söylemez, F. (2020). Evlilik uyumu ve cinsel doyum arasındaki ilişki. Türk Psikoloji Araştırmaları Dergisi, 23(1), 77–93.
Yılmaz, H. (2021). Cinsel işlev bozukluklarının psikososyal etkileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 22(2), 145–157.
Yılmaz Karaman, N., Sonkurt, H. ve Güleç, H. (2021). Bağlanma stilleri, cinsel işlev ve evlilik uyumu arasındaki ilişki. Klinik Psikoloji Dergisi, 25(4), 285–302.
Yılmaztürk Yıldırım, D. (2021). Bağlanma stilleri, cinsel işlev ve evlilik doyumu etkileşimi. Psikoloji Çalışmaları, 41(2), 119–134.
Yıldırım, A. ve Karakuş, R. (2024). Evlilik doyumu ve cinsel uyum ilişkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 101–118.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 ASES INTERNATIONAL JOURNAL OF HEALTH AND SPORTS SCIENCES (ISSN: 3023-5723)
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 